EYT’nin açılımı “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” ifadesidir. Bu terim, Türkiye’de 1999 yılında yapılan emeklilik reformu sonrasında ortaya çıkan ve milyonlarca vatandaşı etkileyen bir durumu tanımlar. Yani EYT, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 öncesi olan ancak sonradan getirilen yaş şartı nedeniyle emekli olamayan kişileri kapsayan bir tanımdır.
EYT’nin Ortaya Çıkış Nedeni
EYT kavramının ortaya çıkışını anlamak için 1999 yılındaki sosyal güvenlik reformuna bakmak gerekir. O tarihte yürürlüğe giren yasa, emeklilik için sadece prim gün sayısı ve sigortalılık süresi yeterliyken, buna ek olarak yaş şartı da getirdi.
Bu değişiklikten önce, kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıl sigortalı olduklarında yaşa bakılmadan emekli olabiliyordu. Ancak reformla birlikte, kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartı getirildi. Bu düzenleme geçmişe dönük olarak da uygulandığı için, sigorta başlangıcı eski olan birçok kişi emeklilik hakkını kaybetti. İşte bu kişiler kamuoyunda “Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT)” olarak anılmaya başladı.
EYT Yasasıyla Neler Değişti?
Yıllar boyunca süren tartışmaların ardından hükümet, EYT’li vatandaşların taleplerine yanıt verdi. 3 Mart 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan EYT yasası ile yaş şartı kaldırıldı.
Bu sayede, 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olan kişiler, gerekli prim gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurduklarında yaş beklemeden emekli olabiliyorlar.
Kadınlar için bu süre 20 yıl sigortalılık ve 5000-5975 prim günü, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık ve 5000-5975 prim günü aralığında değişiyor.
EYT Sadece Yaşı mı Kaldırdı?
EYT düzenlemesi yalnızca yaş şartını kaldırmakla kalmadı, aynı zamanda sosyal güvenlik destek primi (SGDP) uygulamasını da düzenledi. EYT’den emekli olan kişiler, isterlerse çalışmaya devam edebiliyor ancak maaşlarından küçük bir SGDP kesintisi yapılıyor. Bu, emeklilerin aktif iş hayatına devam etmesini teşvik eden bir uygulama.
EYT’nin Toplumdaki Etkisi
EYT, sadece bir yasal düzenleme değil, aynı zamanda Türkiye’de milyonlarca kişinin sosyal adalet arayışını temsil eden bir hareket haline geldi. Emekli olamayan, yıllarca prim ödeyen ve yaş bekleyen vatandaşların talepleri sonunda karşılık buldu.
Bu süreç, hem siyasal hem ekonomik açıdan büyük yankı uyandırdı. Yaklaşık 2 milyon 250 bin kişi ilk etapta emeklilik hakkı kazandı.
